Σχολική βία και εκφοβισμος

Η ενότητα ολοκληρώνεται με τη συνοπτική αναφορά σε ένα πρόγραμμα πρόληψης και αντιμετώπισης του εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον, το οποίο, ενώ συνυπολογίζει τη λογική των επιπέδων εφαρμογής που προαναφέρθηκαν, ταυτοχρόνως την υπερβαίνει, μετακινώντας το ενδιαφέρον από μία πολυεπίπεδη προσέγγιση στη δημιουργία ενός ισχυρού και συνεκτικού επικοινωνιακού δικτύου (Μυλωνάκου Κεκέ, 2014α, 2014β• Mylonakou – Keke, 2014, 2015).

Πρόκειται για ένα κοινωνικοπαιδαγωγικό πρόγραμμα που διεξάγεται σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιδιώκει την πρόληψη του εκφοβισμού στη σχολική κοινότητα, κυρίως μέσα από την αντιμετώπιση των προσωπικών αντιλήψεων για την ετερότητα. 
Η κεντρική ιδέα του Προγράμματος αυτού είναι ότι, αν μάθουμε να αποδεχόμαστε, να συνυπάρχουμε και να αλληλεπιδρούμε θετικά μ’ αυτόν που θεωρούμε διαφορετικό από εμάς, αναγνωρίζοντας και σεβόμενοι τη μοναδικότητα/διαφορετικότητα και την αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου, θα προλάβουμε την εκδήλωση εκφοβιστικών και άλλων αντικοινωνικών συμπεριφορών. 

Το Πρόγραμμα έχει ως γενικό σκοπό την πρόληψη του εκφοβισμού και της βίας στη σχολική κοινότητα, μέσα από μία κοινωνικοπαιδαγωγική αντίληψη που επιδιώκει τη συγκρότηση, εδραίωση, ισχυροποίηση και αξιοποίηση ενός συστήματος αξιών, αρχών και πεποιθήσεων, ενός «κοινωνικοπαιδαγωγικού ήθους», το οποίο θα οδηγήσει σε έναν «συστημικό μετασχηματισμό» της κουλτούρας όλων των εμπλεκόμενων συστημάτων, του σχολείου, της οικογένειας, του ευρύτερου σχολικού περιβάλλοντος, της γειτονιάς και της κοινότητας. Μέσα από αυτήν τη νέα κοινωνικοπαιδαγωγική κουλτούρα αναπτύσσονται ισχυροί μηχανισμοί για την πρόληψη του εκφοβισμού στη σχολική κοινότητα.

Το κοινωνικοπαιδαγωγικό πρόγραμμα, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματά του επιδιώκει οι συμμετέχοντες σε αυτό να είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους εμπλεκόμενους σε αυτά τα συστήματα [μαθητές, εκπαιδευτικοί, διευθυντές, άλλοι εργαζόμενοι στο σχολείο (προσωπικό καθαρισμού, κυλικείου κ.λπ.), γονείς, αδέλφια και γενικά όποια μέλη της οικογένειας ή του περιβάλλοντος των μαθητών επιθυμούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, όπως και πρόσωπα από την τοπική κοινότητα, εκπρόσωποι φορέων ή απλοί ιδιώτες]. 

Το Πρόγραμμα δεν περιορίζεται στην ανάπτυξη δράσεων στα  διάφορα επίπεδα (οικογένεια, κοινότητα κ.λπ.). Αντιμετωπίζει τους συμμετέχοντες ως αλληλεπιδρώντα συστήματα, που μεταξύ τους δημιουργούν ένα ισχυρό και συνεκτικό επικοινωνιακό δίκτυο το οποίο «μαθαίνει» συνεχώς, σύμφωνα με τη συστημική θεώρηση του P. Senge. Το δίκτυο φθάνει, μέσα από τη συνδυασμένη αξιοποίηση μεθοδολογικών διαδικασιών, σε αλλαγές στον τρόπο σκέψης και δράσης και στην προτυποποίηση ενεργειών που αποτρέπουν και προλαμβάνουν τις τάσεις για εκδήλωση αντικοινωνικών συμπεριφορών, όπως η περιθωριοποίηση, ο αποκλεισμός, η θυματοποίηση, ο εκφοβισμός και η βία. Τελικά, διαμορφώνεται και αναπτύσσεται ένα νέο κοινωνικοπαιδαγωγικό ήθος και μία «κουλτούρα» και, παράλληλα, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα, αλλά και η αποτελεσματικότητα του κοινωνικοπαιδαγωγικού ρόλου του σχολείου (Μυλωνάκου Κεκέ, 2014α, 2014β• Mylonakou – Keke, 2014, 2015).

Δραστηριότητα 4 / Κεφάλαιο 6 

Προαιρετικά, μέσω του αντίστοιχου θέματος στην Ομάδα συζητήσεων για δραστηριότητες