Κεφάλαιο 7 - Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου: κριτική προσέγγιση και κριτήρια για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση

Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου: κριτική προσέγγιση και κριτήρια για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση

Σκοπός

Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού (Bullying) αποτελεί μέρος της σχολικής πραγματικότητας, προκαλώντας σημαντικές ψυχοκοινωνικές συνέπειες, ενώ, παράλληλα με την εξέλιξη της τεχνολογίας, λαμβάνει και νέες διαστάσεις, το επονομαζόμενο Cyber Bullying. Ως εκ τούτου, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με το φαινόμενο χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και η κινητοποίηση για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι διεθνής (Γαλανάκη, 2010). Σκοπός του κεφαλαίου είναι η παρουσίαση του σχεδιασμού εκστρατειών ευαισθητοποίησης που έχουν λάβει χώρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την αντιμετώπιση και την πρόληψη του φαινομένου και η ανάλυση της προσέγγισης και των κριτηρίων σχεδιασμού και υλοποίησής τους. 

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα

Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη του κεφαλαίου αυτού, θα είστε σε θέση να:

  • Γνωρίζετε εκστρατείες για την πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, καθώς και εκστρατείες που βρίσκονται σε εξέλιξη
  • Επιλέγετε την κατάλληλη προσέγγιση και κριτήρια ανάλογα με τους επιμέρους στόχους της εκστρατείας
  • Θέτετε στόχους για μια τέτοια εκστρατεία
  • Κατανοείτε τα στάδια της υλοποίησης
  • Αξιολογείτε τα επιτυχημένα προγράμματα.

Έννοιες Κλειδιά

  • Ευρωπαϊκές εκστρατείες
  • Στρατηγικός σχεδιασμός εκστρατειών
  • Πρόληψη σχολικής βίας
  • Διαχείριση σχολικού εκφοβισμού
  • Στάδια δράσης

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις

Στο κεφάλαιο αυτό παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με διάφορες εκστρατείες κατά του σχολικού εκφοβισμού. Για κάθε εκστρατεία εκτίθενται οι στόχοι και τα στάδια του σχεδιασμού, συμπεριλαμβάνονται διαδικτυακοί σύνδεσμοι, ώστε να καταστεί δυνατή η περαιτέρω διερεύνησή τους και παρατίθενται σχετικές ασκήσεις και δραστηριότητες για την εμβάθυνση και τον αναστοχασμό επί του θέματος.

Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού

8. 7.8 Το Πρόγραμμα Olweus


Εικόνα: http://www.violencepreventionworks.org/public/olweus_bullying_prevention_program.page


Το πρόγραμμα Olweus, συγκεντρώνοντας περισσότερο από 35 χρόνια επιστημονικής έρευνας και όντας επιτυχώς εφαρμοσμένο σε χώρες όλου του κόσμου, αντιμετωπίζει με συνέπεια και αποτελεσματικότητα την ενδοσχολική βία και τον σχολικό εκφοβισμό. Χαίρει διεθνούς αναγνώρισης, έχοντας επιλεχθεί και από το Κέντρο για τη Μελέτη και την Πρόληψη της Βίας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Έχει, επίσης, προταθεί για συνεχή εφαρμογή από Νορβηγική επιτροπή εμπειρογνωμόνων για το έτος 2000. Αποτελεί ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών, το οποίο όταν εφαρμόζεται έχει ως επίτευγμα τη μείωση κατά περίπου 50% των κρουσμάτων σχολικού εκφοβισμού στη Νορβηγία (Olweus Bullying Prevention Program - OBPP) (Γαλανάκη, 2010). O ιδρυτής του προγράμματος είναι ο Dan Olweus, ο οποίος είναι καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Bergen της Νορβηγίας και ειδικεύεται στη διερεύνηση και εκπόνηση προγραμμάτων παρέμβασης για την αντιμετώπιση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού.



Σε ποιους απευθύνεται;
Το πρόγραμμα Olweus απευθύνεται σε:
  • Ενήλικες
  • Μαθητές:
◈ 5- 15 ετών, αλλά και μαθητές Λυκείου
◈ Μαθητές που βιώνουν τον εκφοβισμό από την πλευρά του θύτη
◈ Μαθητές που βιώνουν τον εκφοβισμό από την πλευρά του θύματος

Στόχοι
Το πρόγραμμα Olweus αποσκοπεί στο:
  • να μειώσει την εκδήλωση κρουσμάτων εκφοβισμού μεταξύ των μαθητών του σχολείου
  • να προλαμβάνει την εμφάνιση νέων περιστατικών ενδοσχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού
  • να πετύχει βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών στα σχολεία.

Αποτελέσματα και αξιολόγηση [7]
Η εφαρμογή του προγράμματος έχει πετύχει τα εξής θετικά αποτελέσματα:
  • Να μειωθούν σε ποσοστό 50% ή σε ακόμη μεγαλύτερο σε κάποιες περιπτώσεις οι αναφορές μαθητών ότι υπήρξαν θύματα εκφοβισμού ή ότι εκφόβισαν άλλους. Παρεμφερή αποτελέσματα δόθηκαν και από τις εκτιμήσεις των συνομηλίκων μαθητών και των εκπαιδευτικών σχετικά με τα κρούσματα εκφοβισμού.
  • Να παρατηρηθούν αξιοσημείωτες μειώσεις στις αναφορές των μαθητών σχετικά με γενικές αντικοινωνικές συμπεριφορές, όπως τον σχολικό εκφοβισμό, τον βανδαλισμό, τη σχολική βία, την πάλη, την κλοπή και το σκασιαρχείο.
  • Να βελτιωθεί σημαντικά το κοινωνικό κλίμα της τάξης, κάτι που έγινε φανερό στις αναφορές των μαθητών. Δημιουργήθηκαν περισσότερες θετικές κοινωνικές σχέσεις και πιο θετικές στάσεις ως προς τις σχολικές εργασίες και γενικότερα προς το σχολείο.
  • Να παρασχεθεί περισσότερη υποστήριξη στους μαθητές που έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού και να πραγματοποιηθούν ισχυρότερες και αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις για τους μαθητές που παρουσιάζουν εκφοβιστική συμπεριφορά προς τους άλλους.

Το πρόγραμμα παρουσίασε μειώσεις στον αυτό-αναφερόμενο εκφοβισμό και την αντικοινωνική συμπεριφορά, καθώς και στην αυτό- αναφερόμενη θυματοποίηση. Επίσης, βελτιώθηκε το σχολικό κλίμα και οι αναφορές εκπαιδευτικών και μαθητών σχετικά με προβλήματα σχολικού εκφοβισμού (Olweus & Alsaker, 1991).


Δραστηριότητα 4 / Κεφάλαιο 7  
Στο βίντεο ‘Bullying and Prevention with the Olweus Program’