E- COURSE DANCEFULNESS -PL

Emocje: jak je rozpoznać i jaki mają pożytek?

Emocje to złożone reakcje, w których mieszają się zarówno umysł, jak i ciało.

Reakcja emocjonalna obejmuje trzy rodzaje:

1. Subiektywny stan umysłu (np. czuję się dobrze lub źle).

2. Impuls do działania, który może, ale nie musi być jawnie wyrażony (np. podejście, unikanie, płacz).

3. Zmiany w organizmie lub reakcje o charakterze fizjologicznym (np. pocenie się lub tętno).

Podczas tego kursu skupimy się na DYMENSIONALNYM modelu organizacji emocjonalnej, tworzonym przez:

• Walencję afektywną (między tym, co przyjemne lub nieprzyjemne).

• Pobudzenie lub aktywację (od podniecenia do spokoju).

• Dominację lub kontrolę (od kontrolowanego do niekontrolowanego).

Przykład reakcji emocjonalnej: emocja skrajnej radości byłaby sklasyfikowana jako: przyjemna, wysoce pobudzona i niekontrolowana 

Możemy zobaczyć następujący rysunek modelu circumplex Posnera, Russella i Pertersona (2005)

Kompetencje i funkcje emocjonalne

Saarni (2000), rozumie kompetencje emocjonalne jako wykazywanie się samoskutecznością w okazywaniu lub wyrażaniu emocji w różnych relacjach społecznych, które zachodzą dzięki emocjom. Saarni (2000) definiuje pojęcie samoskuteczności jako tę zdolność i umiejętność, którą podmiot posiada, aby osiągnąć te pożądane cele. Zatem samoskuteczność emocjonalna będzie wymagała znajomości własnych kompetencji i umiejętności zarządzania emocjami w celu uzyskania pożądanych rezultatów.

 Saarni (1997; 2000) wskazuje na szereg umiejętności z zakresu kompetencji emocjonalnych:

1. Postrzeganie stanu emocjonalnego osoby badanej.

2. Umiejętność odkrywania zdolności innych.

3. Zdolność do odpowiedniego stosowania słownictwa emocjonalnego i dostosowanego do kontekstu kulturowego.

4. Zdolność do integrowania się z polem emocjonalnym innych osób, poprzez wykorzystanie empatii.

5. Umiejętność zrozumienia każdego stanu emocjonalnego na poziomie wewnętrznym i zewnętrznym.

6. Umiejętność stawiania czoła negatywnym emocjom poprzez stosowanie samokontroli, jako sposobu regulacji emocji, zarówno w zakresie ich natężenia, jak i czasu trwania.

7. Zrozumienie struktury i charakteru różnych relacji określonych przez:

a. Stopień szczerości emocjonalnej.

b. Stopień symetrii w relacji.

c. Dostateczne poczucie własnej skuteczności emocjonalnej

Bisquerra i Pérez (2007, 69), ujmują kompetencje emocjonalne jako "zbiór wiedzy, umiejętności, zdolności i postaw niezbędnych do zrozumienia, wyrażania i odpowiedniego regulowania zjawisk emocjonalnych". Dlatego też poszukiwanie zdolności emocjonalnych każdego ucznia pozwoli nam zapewnić mu autonomię, która umożliwi mu poprawę w różnych sytuacjach, z którymi musi się zmierzyć zarówno na poziomie szkolnym, jak i społecznym.

Z badań prowadzonych przez GROP (Research Group in Psychopedagogical Orientation) od 1997 roku w zakresie edukacji emocjonalnej, w badaniach i nauczaniu Bisquerra i Pérez (2007) rozumieją kompetencje emocjonalne w grupie pięciu dużych bloków: świadomości emocjonalnej, regulacji emocjonalnej, autonomii osobistej, inteligencji interpersonalnej oraz umiejętności życiowych i dobrostanu. Z tych wymiarów otrzymanoby model heksagonalny, w którym każda z tych krawędzi byłaby tą, która formatowałaby model kompetencji emocjonalnych, co przedstawia poniższy rysunek.

W modelu kompetencji emocjonalnych Bisquerry i Péreza (2007) widzimy dwie zróżnicowane części na poziomie kompetencji, które każda jednostka musi osiągnąć lub posiadać. W tym tekście skupiamy się na pierwszym wymiarze, jakim jest świadomość emocjonalna, regulacja i autonomia emocjonalna. Jest to związane z tymi aspektami, które medytacja lub mindfulness rozwija, takie jak aspekt osobisty i bycie obecnym w tu i teraz.

Świadomość emocjonalna: moglibyśmy ją zdefiniować w oparciu o to, co rozumieją Bisquerra i Pérez (2007), jako zdolność do uświadomienia sobie swoich emocji i emocji innych osób, co obejmowałoby zdolność do zrozumienia i pojmowania klimatu emocjonalnego danej przestrzeni.

Regulacja emocjonalna (Emotional Regulation): Bisquerra i Pérez (2007) eksponują ją jako zdolność jednostki do odpowiedniego wykorzystywania emocji w każdej sytuacji.

Autonomia emocjonalna: byłaby rozumiana jako pojęcie obejmujące wielość cech i elementów, które są związane z zarządzaniem sobą jednostki (poczucie własnej wartości, pozytywne nastawienie, odpowiedzialność, zdolność do oceny norm społecznych, umiejętność poszukiwania zasobów i proszenia o pomoc ), punkt ten rozwijałby się w przedmiotowe podejście do odporności.

Kompetencje społecz ne: zdolność do tworzenia pozytywnych relacji z innymi osobami. Do tego niezbędne jest posiadanie umiejętności społecznych, komunikacyjnych, asertywności, itp.

Kompetencje życiowe i dobrostan: to umiejętność sprzyjania odpowiedzialnym i właściwym zachowaniom, aby optymalnie stawić czoła wyzwaniom życiowym, zarówno na poziomie rodzinnym, szkolnym, społecznym czy zawodowym, ale także tym sytuacjom o wyjątkowym charakterze, które w życiu nas spotykają.

Klasyfikacja emocji:

 Emocje pierwotne (adaptacyjne lub maladaptacyjne)

O Adaptacyjne: podstawowa emocja, fundamentalna i trzewna reakcja. Szybko przychodzi i odchodzi, bardzo zdrowe i wartościowe.

O Maladaptacyjne: nie są zdrowe. Opierają się na wcześniejszym uczeniu się. Trwają w czasie, choć przyczyna, która je wytworzyła już nie istnieje. Przykład: Jesteś bezwartościowy.

Emocje wtórne. Wynikają z innej emocji.Są wtedy, gdy emocja centralna nie jest akceptowana lub nie jest dostrzegana. Zwykle są problematyczne cihcą być wyeliminowane.

Przykład: "dzieci nie powinny płakać": kolega z klasy dziecka odchodzi do innego ośrodka (emocją adaptacyjną byłoby odczuwanie smutku z powodu straty), ale smutek jest niedopuszczalny, więc wywołuje złość i wkurzenie (emocja wtórna ).

Emocje instrumentalne. Wyrażane świadomie i automatycznie, aby osiągnąć jakiś cel. Pozwalają nam manipulować, zwykle nie jesteśmy świadomi, że się ich nauczyliśmy. Nie są zdrowe, gdy są nadużywane. Przykład: płacz dziecka.

Od zaburzenia do emocjonalnego spokoju 

Trudności na poziomie emocjonalnym powodują zaburzenia emocjonalne takie jak:

• Nie jest się świadomym doznań, nie odbiera się ich na poziomie fizjologicznym.

• Bycie nieświadomym emocji. Są one przekierowane na inny poziom. Bgółol wy,

• szyi itp.

• Nie wyrażanie emocji. Konsekwencje fizyczne, psychiczne, społeczne, szkolne...

• Nie działanie w emocjach. Umiejęstność ich izidentyfikowania ale brak mozliwości ich wyrażenia.

• Wymykanie się spod kontroli. Złość, agresja w szkole itp.

• Powrót do jakiejś nie przepracowanej sytuacji emocjonalnej z przeszłości. Stres pourazowy.

To, do czego dąży mindfulness, to tworzenie mechanizmów, dzięki którym możemy rozwijać większą dojrzałość emocjonalną, jako środek przeciwdziałania zaburzeniom emocjonalnym. Na dojrzałość emocjonalną składają się zatem:

1. Świadomość własnych emocji i umiejętność ich akceptacji jako pozytywnych samych w sobie.

2. Szerokość doświadczeń emocjonalnych.

3. Dokonanie wyraźnego rozróżnienia pomiędzy "odczuwaniem" emocji, "wyrażaniem" jej, a "odgrywaniem" jej.

Obejrzyjmy dwa filmy, aby później dokonać refleksji: